Azərbaycanla Türkiyə əksər sahələrdə bir-birinə oxşardı. Müstəqilliyi bərpa etdiyimiz ilk illərdən bəri bir çox sahələrdə Türkiyəni özümüzə örnək götürmüşük, qardaş ölkəyə bənzəməyə çalışmışıq. Futbolda da belədi. Baxmayaraq ki, iki ölkənin futbolları arasında yerdən göyə qədər fərq var. Bu reallığı nəzərə almayan futbolumuzun başbilənləri özlərini türklər kimi aparmağa çalışırlar. Diqqət yetirin, onların da futbol klublarına və milli komandalarına əsasən əcnəbilər baş məşqçi təyin edilir. Elə bizimkilər də bir balaca pul tapan kimi onu əcnəbi mütəxəssisə yedirtməyə, yaxud da onunla birlikdə yeməyə çalışırlar.
Aydın məsələdi ki, Türkiyədə istedadlı futbolçuların sayı həddən artıq çoxdu. Əvəzində yerli futbol məşqçiləri əsasən gəvəzəliklə, daxili intiriqalarla məşğul olur, öz üzərlərində çalışmırlar. Diqqət yetirin, türkiyəli məşqçilərə ölkədən kənarda heç yerdə tələbat yoxdu. Dili dilçəyinə sığmayan Fatih Tərim Yunanıstandan əli ətəyindən uzun qayıtdı. Bizimkilərin də ilahiləşdirdiyi Şenol Günəş bir müddət Koreyada gününü keçirdi, sonrakı karyerası bütünlüklə Türkiyəyə bağlıdı. Ərtuğrul Sağlamla Mustafa Dənizli Təbrizin “Traktorsazi” klubunda uzun müddət qərar tuta bilmədilər. Hansısa türkiyəli mütəxəssisin ölkəsindən xaricdə çalışmasını, uğur qazanmasını xatırlamıram. Belə bir hadisə olubsa, mənə xatırladarsız. Heç də təsadüfi deyil ki, Şenol Günəş, Fatih Tərim kimilər işsiz qalan kimi adları Azərbaycan futbolu ilə yanaşı çəkilir, başqaları da ara-sıra özlərini AFFA-ya və klublarımıza təklif edirlər.
Buna görə də Türkiyə Futbol Federasiyası yerli mütəxəssislərdən üz çevirib, əcnəbiləri milli komandaya baş məşqçi təyin edib. Vinçentso Montella “ay-ulduzlular”ın qarşıdakı oyunlar üçün heyətini açıqlayıb. Millidə oynamağa namizəd 26 futbolçunun arasında kimlər yoxdu? Hiss etmək çətin deyil ki, italiyan mütəxəssis çətin seçim qarşısındadı, bu qədər namizəd arasından ən layiqliləri yekun heyətə daxil etməlidi. Türkiyə mətbuatı da pusquda dayanıb, öz şikarını gözləyən ovçu kimidi. Kiçik bir büdrəmədə deyəcəklər ki, filan futbolçu daha yaxşı oynayırdı, onu oynatmadın, digərini oynatdın. Montella da bu təzyiqi gözə alır, seçimində daha diqqətli olmağa çalışır.
Amma bizdə vəziyyət fərqlidi. Fernando Santuş Estoniya və Slovakiya ilə oyunlar üçün cəmi 24 futbolçuya dəvət göndərib. Ötən iki oyundan fərqli Yusif İmanov milliyə çağrılmayıb, onun əvəzinə Aydın Bayramov Santuşun rəhbərliyi altında məşq edəcək. Vəssalam. Bu məhdud seçim Santuşun günahı deyil. Onun qarşısına qoyulan məhsul budu, “yemək bişirmək” üçün bazara-dükana getmək imkanı da yoxdu. Aylarla topa həsrət qalan Mahir Emreli, “Neftçi”də gün keçirən Ramil Şeydayev, heç Türkiyənin 1-ci liqasında belə özünü göstərə bilməyən Renat Dadaşovla dağı dağ üstünə qoymaz olmaz. Bax, Türkiyə ilə fərqimiz də budu. Ona görə də mən bizimkilərin əcnəbi məşqçi sevdasını başa düşə, o sevdaya haqq qazandıra bilmərəm.
Son mətbuat konfransında Santuş De Byazinin danışdığı nağılları təkrarlamaqla bağlı suala belə cavab verib: “Hansı futbolçu mentallığı dəyişmək istəməyəcək, başqa futbolçudan yana seçim edəcəyik”. Adama deyərlər ki, kimlə, ay Əliş?! Mahiri, Ramili, Emini, Coşqunu bundan sonra mentallıq dəyişməyə necə məcbur edəcəksən? Yox, onlar dəyişmək istəməsə, ya bunu bacarmasa, hansı futbolçudan yana seçim edəcəksən? 1-ci liqada gününü keçirənləri milliyə çağıracaqsan? Uzun sözün qısası, biz bu nağıllardan çox eşitmişik, daha qulağımız da yorulub. Çalış ki, başqa nağıl tapasan. Sənin Montella kimi geniş heyət seçimin yoxdu, yaxın illər ərzində olması da gözlənilmir.
AMAL