2020-ci ilin iyulunda AFFA ilə ortaq məxrəcə gələn, avqustun 10-da Bakıya səfər edərək müqavilə bağlayan Canni de Byazinin anlaşmasının müddəti noyabrın 30-da başa çatır.
Albaniya yığmasını 2016-cı ildə Fransada keçirilən Avropa çempionatına aparmaqla adından söz etdirən 65 yaşlı mütəxəssis Azərbaycanda çalışdığı bir il 3 ay müddətində, demək olar ki, heç nə ilə yadda qalmadı. Onun rəhbərliyi altında 20 oyuna çıxan milli bunların 2-də qələbə qazanıb, 6-da heç-heçə edib, 12 matçda isə meydanı məyus tərk edib. Bu qarşılaşmalardan 6-sı Millətlər Liqasına, 6-sı yoxlama görüşlərinə, 8-i isə dünya çempionatının seçmə mərhələsinə təsadüf edib. Rəqiblərini 13 dəfə məyus edən komanda qapısında 30 qol görüb.
Bu yazıda Albaniya ilə tarixi uğura imza atan italyan çalışdırıcının Azərbaycanda istədiyinə nail ola bilməməsinin səbəblərinə, ölkənin əsas komandasının bərbad çıxışına toxunacağıq.
Millətlər Liqasındakı fiasko
De Byazi elə bir vaxtda AFFA ilə ortaq məxərəcə gəldi ki, COVID-19 pandemiyası dünyanı ağuşuna almışdı. Pandemiya səbəbindən ölkə çempionatı martda təxirə salınmışdı. Bu üzdən sentyabrda Millətlər Liqasında yığmanın uğursuz çıxışını azərbaycanlı azarkeşlər, media, futbol ictimaiyyəti anlayışla qarşıladı, “yeni baş məşqçinin komandanı tanımağa imkanı olmadı” deyib, UEFA-nın yeni layihəsindəki uğursuzluğu italyan üçün “kart-blanş” kimi qəbul etdi. Həmin dönəmdə De Byazi də yerli mətbuata açıqlamalarında kollektivi tanımadığını, pandemiya səbəbindən çempionat yarımçıq dayandırıldığından ölkə futboluna yaxından bələd olmadığını söyləyirdi. Bununla yanaşı, Azərbaycanda istedadlı futbolçuların olduğunu bildirən mütəxəssis dünya çempionatının seçmə mərhələsi çərçivəsində keçiriləcək oyunlarda fərqli komanda görəcəyimizi söyləyirdi. Ancaq zaman göstərdi ki, 65 yaşlı çalışdırıcının istəyi ilə reallıq üst-üstə düşmədi, onun rəhbərliyi altında yığma Nikola Yurçeviçdən sonra növbəti rəzaləti yaşadı. Niyə, nə üçün? Bu mövzuda suallar çoxdu. İlk növbədə onu qeyd edək ki, Azərbaycan futboluna yaxından bələd olmadığı üçün italiyalı məşqçi optimal heyəti müəyyənləşdirməkdə çətinlik çəkdi. Seçmə mərhələdə 6 qol vurmaqla tsklin ən məhsuldar oyunçusu olan Emin Mahmudov Millətlər Liqasında De Byazinin diqqətindən kənarda qalmışdı. Qətərlə Bakıda baş tutan son görüşdən sonra “ölkənin ən yaxşı futbolçusu Emin Mahmudovdu” söyləyən mütəxəssis nədənsə ilk vaxtlar “Neftçi”nin kapitanına etimad göstərmirdi. Bundan başqa, yığmanın çalışdırıcısı “sükan arxasında” olduğu müddətdə komandaya “qorxaq futbolu” tərgidə bilmədi və bunun acısını da çəkdi.
Mentallıqda səhvə yol verdi
Əksər hallarda yeni komandaya baş məşqçi təyin olunan mütəxəssis ilk növbədə müdafiə xəttini düzəltməyə çalışır. Yəni arxa xətdə etibarlı oyun fonunda “çərçivə” toxunulmaz qalarsa, hücumda ən azı nəyəsə ümid etmək olar. İtalyan mütəxəssislərin isə müdafiə planında bacarıqlı olduğu hamıya məlumdu. Ancaq təəssüf ki, De Byazi bunu Azərbaycan yığmasında tətbiq edə bilmədi. Fərdi planda bəlkə də millinin arxa xəttində yer alan futbolçular bacarıqlı olsalar da, kollektiv müdafiədə bunu göstərə bilmədilər ki, bu da mentallıqdan irəli gələn nüans idi. İtalyan məşqçilərin daha bir üstünlüyü taktiki cəhətdən rəhbərlik etdiyi kollektivləri düzgün oynatmalarıdı. Ancaq 65 yaşlı çalışdırıcı yığmada çalışdığı müddətdə bunu rəhbərlik etdiyi kollektivə aşılaya bilmədi. Milli onun rəhbərliyi altında meydana çıxdığı 20 qarşılaşmada taktiki cəhətdən axsadı. Müstəqilliyin ilk illərində olduğu kimi, ölkənin əsas komandası onun başçılığı altında yenə böyük qüvvə ilə müdafiə olunsa da, keyfiyyətli oyun nümayiş etdirməkdə çətinlik çəkdi. Və bunun nəticəsi kimi komanda hər oyunda qapısında qol gördü. Bu o deməkdi ki, italyan baş məşqçi də yığmanın mentallığını dəyişə bilmədi. Əvvəlki illərdə olduğu kimi, milli rəqiblərlə görüşdə yenə “ikinci skripka” funksiyasını yerinə yetirməklə kifayətləndi.
İtalyan niyə qəbul olunmadı?
Bu qədər uğursuzluğa baxmayaraq, Canni de Byazi hər dəfə oyunsonrası mətbuat konfranslarında təxminən “yaxşı oynadıq, ancaq qol imkanlarından yararlana bilmədiyimizə görə uduzduq” söyləyib azərbaycanlı futbolsevərlərin heysiyyatı ilə oynayırdı ki, bu da ictimaiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmırdı. Yumşaq formada desək, onun bu fikirlərindən sonra azarkeşlər “bu bizimlə məzələnir”, - deyə ünvanına nalayiq ifadələr səsləndiriblər. Məhz bu səbəbdən italyan baş məşqçi azərbaycanlılar tərəfindən qəbul olunmadı.
Qalsın, yoxsa getsin?
Millinin son 15 aydakı nəticələrinə nəzərə saldıqda heç düşünmədən Canni de Byazinin getməsi lazımdı. Müasir futbolda istənilən mütəxəssisə gördüyü işə və qazandığı nəticələrə görə qiymət verilir. Düzdü, yer aldığımız qrupdakı rəqiblər heç də sıradan deyildi. Mahir Emreli və Ramil Şeydayev kimi lider futbolçular da etimadı doğrultmadılar. Xüsusilə də “Legiya”nın əsas “qol silahı” sayılan Emrelinin yığmaya qatqısı olmadı. Bununla belə, qeyd etdiyimiz nüansları nəzərə alanda, italyan postunu tərk etməlidi. Ancaq bir məqama da toxunmaq vacibdi. De Byazinin Albaniya yığmasında qazandığı uğur ikinci tsiklə təsadüf edib. Yəni baş məşqçi ilk iki ildə komanda formalaşdırıb, növbəti seçmə mərhələdə isə futbolçularına aşıladığı futbolun qarşılığını görüb. Bəlkə də buna görə yığmanın aparıcı siması olan Mahmudov son açıqlamasında baş məşqçinin postunda qalmasını istədiyini bildirib. Ona görə də AFFA rəhbərliyi son qərarı verməmiş yaxşı-yaxşı fikirləşməli, ölkə futbolunun xeyrinə qərar qəbul etməlidi.
RƏŞAD